สำนวนภาษา หมายถึง กลุ่มคำที่ใช้ในความหมายหลายทาง

ถ้าเป็นการกล่าวเพื่อให้ถ้อยคำไพเราะสละสลวย ก็เรียกว่า ถ้อยคำสำนวน
ถ้ากล่าวในเชิงเปรียบเทียบ โดยการแปลความหมาย หรือ ตีความหมายให้เข้ากับเนื้อเรื่อง ก็เรียกว่า คำพังเพย
ถ้ากล่าวในเชิงสั่งสอนให้ปฏิบัติตาม และเป็นสิ่งที่ดี เรียกว่า สุภาษิต

ตัวอย่าง
ตัวอย่างสำนวนภาษา ( ลักษณะคล้ายคำซ้อน )
– ทำมาหากิน
– เจ็บไข้ได้ป่วย
– ถ้วยโถโอชาม
– ทำมาหากิน
– ทำไร่ไถนา
– ต้นไม้ต้นหญ้า
– ตัวเปล่าเล่าเปลือย
– รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ
– บัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น
– ฟังไม่ได้ศัพท์ จับไปกระเดียด
– ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น
– น้ำขุ่นอยู่ใน น้ำใสอยู่นอก
– เข้าด้ายเข้าเข็ม
– ชิงสุกก่อนห่าม

ตัวอย่างคำพังเพย
– กระต่ายตื่นตูม
– ไก่ได้พลอย
– ขิงก็รา ข่าก็แรง
– เข็นครกขึ้นภูเขา
– ขมิ้นกับปูน
– คดในข้องอในกระดูก
– คางคกขึ้นวอ
– ใจดีสู้เสือ
– ชิงสุกก่อนห่าม
– ดินพอกหางหมู

ตัวอย่างสุภาษิต
– ความพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จอยู่ที่นั่น
– ความสามัคคีของหมู่คณะ ทำให้เกิดสุข
– เมื่อน้อยให้เรียนวิชา ให้หาสินเมื่อใหญ่

รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี ผลการทดสอบการเรียนสำนวน สุภาษิต

จากการที่ให้ความเป็นมาของสำนวน สุภาษิต คำพังเพย นอกจากนี้ยังสามารถจำแนกคำแต่ละประเภทออกจากกัน พร้อมกับทั้งให้ความหมายของสำนวน สุภาษิต คำพังเพยเหล่านี้ ยกตัวอย่างเช่น

คำพังเพย
ความหมาย
กัดก้อนเกลือกิน
ทุกข์ยาก
แข็งข้อ
ตั้งตัวเป็นสัตรู
คางเหลือง
เกือบตาย
เข้าด้ายเข้าเข็ม
เวลาสำคัญใกล้จะสำเร็จ
ผ้าขี้ริ้วห่อทอง
คนมั่งมีแต่ทำตัวซอมซ่อ

สำนวน กระต่ายตื่นตูม

นอกจากสำนวน สุภาษิต คำพังเพยแล้ว ยังมีคำอีกจำพวกหนึ่งที่น่าจะศึกษาหาความรู้ นั่นก็คือ คำอุปมาอุปไมย
อุปมา หมายถึง การอ้างเอามาเปรียบเทียบ
อุปไมย หมายถึง สิ่งที่ควรจะหาสิ่งอื่นมาเปรียบเทียบ

ตัวอย่างคำอุปมาอุปไมย
สวยเหมือนนางฟ้า
สวย เป็นอุปไมย
นางฟ้า เป็นอุปมา

อุปมา
อุปไมย
คำเปรียบเทียบ

ตัวอย่างคำอุปมาอุปไมย
– กองเป็นภูเขาเลากา
– ขมเหมือนบอระเพ็ด
– งงเป็นไก่ตาแตก
– คันเหมือนตำแย
– ดำเหมือนตอตะโก
– ดำเหมือนถ่าน
– ดีใจเหมือนได้ขึ้นสวรรค์
– ดุเหมือนเสือ
– ตัวสั่นเป็นเจ้าเข้า
– เงียบเหมือนเป่าสาก
– หลับเป็นตาย
– องอาจดั่งพญาราชสีห์